استنت دبل جی یکساله

توضیحات

استنت دبل جی یکساله: راهکاری حیاتی در مدیریت انسدادهای ادراری بلندمدت:

سوند دبل جی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

استنت دبل جی لانگ ترم نوعی لوله سیلیکونی انعطاف‌پذیر است که برای تخلیه ادرار از کلیه به مثانه در موارد انسداد حالب  است. برخلاف استنت‌های کوتاه‌مدت (معمولاً ۳۰ روزه)، این استنت‌ها از مواد مقاوم‌تر مانند سیلیکون پزشکی گرید بالا هستند که قادر به تحمل محیط زیست‌شناسی بدن برای ۱۲ تا ۲۴ ماه هستند. طراحی آن شامل دو انتهای پیچ‌خورده (Pig Tail) برای جلوگیری از جابجایی و یک بدنه توخالی است که ادرار را هدایت می‌کند. اندازه‌های رایج آن ۴.۸ تا ۶ Fr با طول ۲۶-۳۰ سانتی‌متر است و برای بیمارانی با شرایط مزمن مانند تومورهای لگنی، تنگی‌های مادرزادی، یا فیبروز رتروپریتوان تجویز می‌گردد.

دبل جی یکساله بوستون امریکا و اپتی مد المان از برندهای مطرح بازارند.

تفاوت‌های کلیدی استنت دبل جی یکساله با انواع سوند دبل جی  کوتاه‌مدت:

سوند دبل جی کوتاه مدت معمولاً پس از جراحی‌هایی مثل سنگ‌شکنی (TUL) یا برای هیدرونفروز حاد بارداری استفاده دارد درحالی‌که استنت‌های یکساله برای بیماری‌های پیشرونده مانند سرطان‌های مثانه، پروستات، یا رحم که انسداد طولانی‌مدت ایجاد می‌کنند، به‌کار می‌روند 213.

محاسن و معایب سوند دبل جی ادراری:

محاسن:

• جلوگیری از آسیب کلیه: با کاهش هیدرونفروز (تورم کلیه ناشی از تجمع ادرار) 2.

• کاهش نیاز به جراحی‌های تهاجمی: مانند نفروستومی (لوله‌گذاری مستقیم کلیه از طریق پوست) 2.

• قابلیت تعویض آسان: از طریق سیستوسکوپی سرپایی بدون بیهوشی عمومی 13.

معایب:

• عوارض ادراری:

  • هماتوری (ادرار خونی) در ۸۰% بیماران، ناشی از تحریک دیواره مثانه 2.

  • دیسوریا (سوزش ادرار) و تکرر ادرار به‌دلیل تحریک انتهای استنت در مثانه 13.

  • اسپاسم‌های عضلانی در ناحیه لگن و پهلوها، به‌خصوص پس از فعالیت بدنی 13.

• خطر عفونت: در صورت عدم رعایت بهداشت یا تاخیر در تعویض، منجر به عفونت‌های کلیوی یا سپسیس می‌شود 2.

• مهاجرت یا جابجایی استنت: در موارد نادر، انتهای استنت از کلیه یا مثانه خارج می‌شود و نیاز به جراحی دارد 7.

راهکارهای کاهش عوارض مربوط به استنت دبل جی یکساله و کوتاه مدت :

• مصرف مایعات فراوان (روزانه ۸-۱۰ لیوان) برای کاهش خونریزی و پیشگیری از سنگ‌سازی .

• پرهیز از بلندکردن اجسام سنگین (بیشتر از ۷ کیلوگرم) .

• استفاده از مسکن‌های تجویزی مانند استامینوفن برای دردهای پهلو.

دبل جی‌های فراموش شده: فاجعه‌ای خاموش در اورولوژی:

سوند دبل جی یکساله فراموش شده به‌خصوص انواع یکساله، به‌دلیل ماندگاری طولانی‌تر در بدن، ریسک بالاتری برای عوارض جدی دارند:

عوارض شایع

• سنگ‌سازی دور استنت: رسوب کلسیم روی سطح استنت طی ۶-۱۲ ماه، منجر به تشکیل سنگ‌های بزرگ (گاهی تا ۲ سانتی‌متر) و انسداد مجدد حالب می‌شود 37.

• تکه‌تکه شدن استنت: گزارش‌هایی از شکستگی خودبه‌خودی استنت پس از ۳ سال فراموشی وجود دارد که برداشت آن را نیازمند جراحی‌های متعدد می‌کند 714.

• عفونت‌های مزمن: تب بالا (بالای ۳۸.۳°C)، ادرار کدر با بوی زننده و آسیب برگشت‌ناپذیر به پارانشیم کلیه 23.

یک مورد واقعی هشداردهنده:

در گزارشی از دانشگاه علوم پزشکی مازندران، بیمار ۷۵ ساله‌ای با کراتینین ۴ (نشانه نارسایی کلیه) مراجعه کرد. استنت قرارگرفته در حالب چپ او ۱۰ سال پیش فراموش بود و کلیه راست او نیز ۱۰ سال قبل به‌دلیل استنت فراموش شده‌ای دیگر، کوچکو عملکرد خود را از دست داده بود! خروج استنت با یورتروسکوپی در ۳ مرحله انجام  و کراتینین پس از ۳ ماه به ۱.۵ رسید .

راهکارهای پیشگیری:

• سیستم‌های یادآوری الکترونیک: ثبت زمان تعویض در پرونده سلامت الکترونیک و ارسال SMS به بیمار.

• آموزش چهره‌به‌چهره: تاکید بر عواقب فراموشی با نمایش عکس‌های سنگ‌های تشکیل‌شده دور استنت 14.

• استفاده از استنت‌های هوشمند: برخی استنت‌های جدید مجهز به میکروترانسپوندرهایی هستند که با اسکنرهای خارجی موقعیت و زمان مانده را نشان می‌دهند.

نتیجه‌گیری کلیدی :

استنت دبل جی یکساله نجات‌بخش بیماران با انسدادهای مزمن ادراری است، اما تبدیل به تیغ دو لبه می‌شود اگر مدیریت زمان تعویض آن جدی گرفته نشود. تفاوت اصلی آن با انواع استنت دبل جی کوتاه‌مدت در مواد سازنده، طول عمر طراحی و مقاومت در برابر رسوب است. برای کاهش عوارض، رعایت دستورالعمل‌های نوشیدن مایعات، پرهیز از فعالیت‌های سنگین و پیگیری منظم با اورولوژیست حیاتی است. استنت‌های فراموش شده نه‌تنها باعث نارسایی کلیه می‌شوند، بلکه هزینه‌های درمانی را تا ۱۰ برابر افزایش می‌دهند. هر استنت یکساله باید با برچسب “خطر فراموشی” در پرونده بیمار علامت‌گذاری شود!

هشدار اورولوژیست‌ها: «فراموشی استنت، بمب ساعتی در دستگاه ادراری است!

دبل جی روش المان و یورومد وکلوپلاست از برندهای مطرح بازارند.