توضیحات
مش بی اختیاری ادراری: راهکاری نوین برای بازگرداندن کنترل مثانه:
مش بی اختیاری ادراری (TVT یا TOT) یک روش جراحی کم تهاجمی است که با استفاده از نوار مصنوعی از جنس پلیپروپیلن، از افتادگی مثانه جلوگیری کرده و به زنان مبتلا به بی اختیاری ادراری استرسی کمک میکند. این نوار به عنوان تکیهگاهی برای مجرای ادرار عمل میکند و از نشت ادرار در هنگام فعالیتهایی مانند سرفه، عطسه، خنده یا ورزش جلوگیری مینماید.
مش بی اختیاری به عنوان یک روش ایمن و مؤثر، زندگی میلیونها زن را با بازگرداندن کنترل مثانه متحول کرده است. با وجود موفقیت بالا، انتخاب بیماران مناسب و رعایت دستورات پس از عمل نقش کلیدی در نتیجه نهایی دارد. در صورت تجربه عوارضی مانند درد مداوم یا عفونت، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
کتترهای یورودینامیک همانند مش بی اختیاری ادراری نقش کلیدی در تشخیص اختلالاتی مانند بی اختیاری ادراری، مثانه بیشفعال، انسداد مجاری و آسیبهای عصبی دارند. دادههای به دستآمده از این ابزارها به طراحی درمانهای هدفمند (جراحی، دارودرمانی یا تمرینات کگل) کمک شایانی میکند.
کاربرد مش بی اختیاری ادراری:
۱. درمان بی اختیاری ادراری استرسی:
-
بی اختیاری استرسی شایعترین نوع بیاختیاری در زنان است و ناشی از ضعف عضلات کف لگن پس از زایمانهای طبیعی مکرر، یائسگی یا افزایش سن ایجاد میگردد.
-
نوار TVT با حمایت از مجرای ادرار، فشار ناگهانی واردشده به مثانه را خنثی کرده و از نشت ادرار جلوگیری میکند. موفقیت این روش تا ۸۵٪ گزارش شده است 510.
۲. جایگزین روشهای جراحی سنتی
-
پیش از این، جراحیهای سنگین مانند کولپوساسپنشن (colposuspension) استفاده دارد که زمان بهبودی طولانی و عوارض بیشتری داشتند. مش بی اختیاری با حداقل برش و تحت بیحسی موضعی یا نخاعی انجام میگیرد و بیماران معمولاً همان روز مرخص میگردند.
۳. حل مشکل افتادگی اندامهای لگنی
-
در مواردی که بیاختیاری با افتادگی مثانه، رحم یا رکتوم همراه است، مش علاوه بر تثبیت مجرای ادرار، از اندامهای لگنی نیز حمایت میکند 9.
مراحل انجام جراحی مش بی اختیاری ادراری:
۱. بررسیهای پیش از عمل:
-
ارزیابی دقیق با تستهای اورودینامیک (نوار مثانه) و سونوگرافی برای تعیین حجم ادرار باقیمانده و عملکرد عضلات .
-
معاینه لگن برای تشخیص همزمانی پرولاپس (افتادگی) اندامها .
۲. روش جراحی:
-
نوار از طریق برشهای کوچک در واژن یا کشاله ران قرار میگیرد و زیر مجرای ادرار ثابت میگردد.
-
این فرآیند ۲۰-۳۰ دقیقه طول میکشد و نیازی به بخیه ندارد .
۳. دوران بهبودی:
-
بازگشت به فعالیتهای سبک پس از ۱-۲ هفته.
-
پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین و رابطه جنسی به مدت ۴-۶ هفته .
مزایای استفاده از نوار TOT/TVT:
-
کمتهاجمی بودن: عدم نیاز به برشهای بزرگ و کاهش خطر عفونت 9.
-
نتایج سریع: بهبود علائم بلافاصله پس از جراحی 5.
-
طول عمر بالا: نوار پلیپروپیلن مقاومت بالایی دارد و تا ۱۰ سال ماندگار است 11.
عوارض احتمالی و نکات ایمنی:
-
درد موقت: در ناحیه لگن یا کشاله ران که با مسکنها کنترل میگردد.
-
عفونت یا خونریزی: نادر اما نیازمند مراقبتهای پزشکی فوری 9.
-
عود بیاختیاری: در ۵-۱۰٪ موارد، بهویژه اگر تمرینات کگل (Kegel) پس از عمل انجام نگیرد.
چه کسانی کاندیدای مناسبی برای نوار مثانه هستند؟
-
زنان مبتلا به بیاختیاری استرسی که به درمانهای غیرجراحی (مانند ورزش کگل یا بیوفیدبک) پاسخ ندادهاند.
-
افرادی با سابقه زایمانهای طبیعی متعدد یا یائسگی که دچار ضعف عضلات کف لگن گشته اند.
جایگزین مش بی اختیاری :
۱. تزریق بولکامینگ (Urethral Bulking): تزریق مواد حجمدهنده به بافت اطراف مجرای ادرار برای کاهش نشت ادرار .
۲. اسلینگهای اتولوگ: استفاده از بافت خود بیمار (مانند فاشیای عضلانی) به جای نوار مصنوعی .
نکات کلیدی برای بهبود نتایج جراحی:
-
انجام تمرینات کگل: تقویت عضلات کف لگن پس از عمل برای جلوگیری از عود 57.
-
پرهیز از یبوست: مصرف فیبر و مایعات کافی برای کاهش فشار روی مثانه 9.
-
کنترل وزن: کاهش وزن در صورت چاقی برای کاهش فشار بر لگن 8.
کاربرد کتتر یورودینامیک در تشخیص اختلالات سیستم ادراری
کتترهای یورودینامیک ابزارهای تخصصی در ارزیابی عملکرد مثانه و مجاری ادراری هستند که در تستهای تشخیصی مانند سیستومتری، اوروفلومتری و الکترومیوگرافی استفاده دارد.. این کتترها با اندازهگیری پارامترهای مختلف، به پزشکان در تشخیص دقیق مشکلات ادراری کمک میکنند.
۱. اندازه گیری فشار داخل مثانه و شکم
-
در تست سیستومتری، یک کتتر باریک از طریق مجرای ادرار وارد مثانه میشود تا فشار داخلی مثانه را در حین پر شدن از مایعات (مانند نرمال سالین گرم) ثبت کند. کتتر دوم نیز در رکتوم یا واژن قرار میگیرد تا فشار شکمی را اندازهگیری و تفاوت فشارها را محاسبه کند.
-
این اندازهگیریها برای تشخیص انقباضات غیرارادی مثانه (مثانه بیشفعال) یا ضعف عضلات مثانه حیاتی هستند.
۲. ارزیابی حجم ادرار باقیمانده:
-
پس از ادرار بیمار، کتتر یورودینامیک برای تخلیه و اندازه گیری ادرار باقیمانده در مثانه (Post-Void Residual) استفاده دارد. حجم بیش از ۱۰۰-۱۵۰ میلیلیتر نشان دهنده اختلال در تخلیه کامل مثانه است که ممکن است ناشی از انسداد مجاری ادراری (مثلاً بزرگی پروستات) یا نقص عصبی باشد.
۳. تشخیص بی اختیاری ادراری
-
در تست فشار نقطه نشتی، کتترها فشار دقیقی را که در آن ادرار نشت میکند، اندازهگیری میکنند. این روش برای تشخیص نوع بیاختیاری (استرسی یا فوریتی) و ارزیابی عملکرد اسفنکتر ادراری کاربرد دارد615.
-
در موارد بیاختیاری استرسی، نشت ادرار حین سرفه یا عطسه با استفاده از کتترها و سنسورها ثبت میشود12.
۴. بررسی هماهنگی عصبی-عضلانی
-
در الکترومیوگرافی، کتترهای مجهز به سنسورهای الکتریکی فعالیت عصبی عضلات کف لگن و اسفنکتر ادرار را ثبت میکنند. این دادهها برای تشخیص اختلالات هماهنگی بین مثانه و اسفنکتر (مثلاً در آسیبهای نخاعی یا اماس) ضروری است415.
۵. شناسایی انسداد مجاری ادراری
-
در مطالعه جریان فشار، کتترها فشار مورد نیاز برای دفع ادرار و سرعت جریان آن را اندازهگیری میکنند. نتایج این تست به تشخیص انسداد ناشی از بزرگی پروستات، سنگ مثانه یا افتادگی مثانه (سیستوسل) کمک میکند610.
۶. ارزیابی مثانه نوروژنیک
-
در بیماران مبتلا به آسیبهای نخاعی، سکته مغزی یا دیابت، کتترهای یورودینامیک برای بررسی اختلالات عملکرد مثانه ناشی از آسیب عصبی استفاده میشوند. این تستها توانایی مثانه در ذخیره و تخلیه ادرار را تحلیل میکنند513.
نکات فنی کتترهای یورودینامیک
-
جنس کتترها معمولاً از پلیاورتان یا سیلیکون است تا انعطافپذیری و سازگاری با بدن را افزایش دهد9.
-
برخی کتترها مجهز به مانومتر (دستگاه اندازهگیری فشار) یا الکترودهای EMG هستند تا دادههای دقیقتری ارائه دهند615.
عوارض احتمالی
-
استفاده از کتتر ممکن است باعث سوزش ادرار موقت یا خونریزی خفیف شود که معمولاً با مصرف مایعات و آنتیبیوتیکهای پیشگیرانه برطرف میگردد
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.