توضیحات
سوند حالب ادراری (Ureteral Catheter): نجات‌بخش اورژانسی در انسدادهای حاد ادراری:
سوند حالب ادراری لوله‌ای نازک، انعطاف‌پذیر و فاقد خم انتهایی است که به‌صورت موقت در حالب (لوله ارتباط‌دهنده کلیه به مثانه) قرار می‌گیرد. برخلاف سوند دبل جی، این سوند فاقد مکانیزم قفل‌شوندگی است و برای مدت کوتاه (حداکثر ۷ روز) استفاده دارد
کاربردهای حیاتی سوند حالب ادراری:
۱. اورژانس‌های تهدیدکننده حیات:
-
درمان هیدرونفروز حاد ناشی از سنگ‌های انسدادی
-
تخلیه فوری ادرار در سپسیس ادراری (عفونت خون ناشی از کلیه)
-
آسیب‌های تروماتیک به حالب پس از تصادفات
۲. اقدامات تشخیصی:
-
تزریق ماده حاجب در پیلوگرافی آنتی‌گراد (عکس‌برداری از کلیه و حالب)
-
اندازه‌گیری فشار حالب در تست اورودینامیک توسط کتتر یوروداینامیک
۳. پشتیبانی طی جراحی:
-
مارک کردن حالب در عمل‌های هیسترکتومی یا کولکتومی برای جلوگیری از آسیب تصادفی
-
دسترسی موقت به سیستم جمع‌کننده کلیه در جراحی‌های باز
تفاوت‌های کلیدی: استنت حالب ادراری و سوند دبل جی:
| پارامتر | سوند حالب | سوند دبل جی (Double-J) |
|---|---|---|
| ساختار | لوله صاف بدون خم انتهایی | دو انتهای فنری شکل (J-hook) |
| مدت استفاده | حداکثر ۷ روز | ۱ ماه تا ۲ سال (نوع یکساله) |
| نحوه فیکساسیون | دوختن به پوست یا چسب‌گذاری | قفل‌شدگی خودکار در کلیه و مثانه |
| رابطه با محیط خارج | ارتباط مستقیم (خطر عفونت ↑) | کاملاً داخلی |
| روش برداشت | کشیدن ساده از مجرا | نیاز به سیستوسکوپی |
| هزینه | پایین‌تر (۱۵۰-۳۰۰ هزار تومان) | بالاتر (۵۰۰ هزار-۲ میلیون تومان) |
عوارض اختصاصی سوند حالب ادراری:
-
نشت ادرار اطراف سوند (۳۰% موارد)
-
جابجایی ناخواسته با کوچک‌ترین حرکت بیمار
-
انسداد لوله بر اثر رسوب‌های ادراری (کریستال‌های فسفات کلسیم)
-
خونریزی مجرا (Urethrorrhagia) طی قرارگیری یا برداشت
-
شکم درد شدید ناشی از اسپاسم حالب (حتی با تحریک انتهای سوند)
هشدار: ماندگاری سوند حالب ادراری بیش از ۷ روز، ریسک سپسیس ادراری را ۶۰% افزایش می‌دهد (منبع: Journal of Urology 2023).
جدول تصمیم‌گیری: چه زمانی از کدام سوند استفاده کنیم؟
| سناریو بالینی | انتخاب اول | دلیل منطقی |
|---|---|---|
| سنگ انسدادی + تب بالا | سوند حالب | تخلیه فوری عفونت تحت فشار |
| پس از سنگ‌شکنی (PCNL) | دبل جی | پشتیبانی بلندمدت از حالب آسیب‌دیده |
| تروما به لگن | سوند حالب | دسترسی سریع بدون نیاز به سیستوسکوپی پیشرفته |
| سرطان پروستات پیشرفته | دبل جی یکساله | رفع انسداد طولانی‌مدت ناشی از تومور |
نکات طلایی برای کاهش عوارض:
۱. فیکساسیون اصولی:
-
استفاده از چسب مخصوص سیلیکونی + دوخت به پوست ران
-
پانسمان ضدآب روزانه برای جلوگیری از عفونت
۲. پایش مداوم:
-
بررسی جریان ادرار هر ۸ ساعت (انسداد = قطع جریان)
-
کنترل دمای بدن هر ۱۲ ساعت (تب ≥ ۳۸°C = علامت سپسیس)
۳. جایگزینی به‌موقع:
-
تبدیل سوند حالب به دبل جی در صورت نیاز به دریناژ > ۷ روز
-
استفاده از آنتی‌بیوتیک پیشگیرانه (سفازولین ۱ گرم IV) هنگام تعویض
جمع‌بندی فنی:
-
سوند حالب ادراری = راه‌حل کوتاه‌مدت: برای بحران‌های اورولوژیک که نیاز به اقدام فوری دارند.
-
سوند دبل جی = راه‌حل بلندمدت: برای بیماری‌های مزمن با انسداد پیش‌رونده. دبل جی بوستون امریکا از برندهای مطرح بازار است.
-
خط قرمز: تبدیل سوند حالب به دبل جی پس از ۴۸-۷۲ ساعت اگر نیاز به دریناژ ادامه‌دار باشد.
✦ دانش بالینی : در بیماران با تنگی مجرای ادرار، سوند حالب ترجیح دارد زیرا قطر باریک‌تر (۴-۵ Fr) نسبت به دبل جی (۶-۷ Fr) دارد و عبور آن از مجرای تنگ آسان‌تر است.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.